ئەرکی جێناوی لکاو لەدەوری بکەر
ئه‌رکی جێناوه که‌سیه لکاوه کان له‌ده‌وری بکه‌ردا .
مه‌به‌ست له ئه‌رکی جێناوه که‌سیه لکاوه کان له‌ده‌وری بکه‌ردا ، ئه‌وه‌یه که هه‌ر وه‌ك و چۆن ناو یان جێناوه سه‌ربه‌خۆکان به
هه‌موو جۆره‌کانیه‌وه ، له‌ڕسته‌دا ده‌بن به بکه‌ر ، به‌م جۆره‌ش
جێناوه لکاوه کان ده‌بن به بکه‌ر له ڕسته‌دا.
1- ئه‌گه‌ر کاری ڕسته ڕابردووی تێپه‌ری ساده‌بێت و به‌رکار له‌ڕسته‌دا
باسکرابێت ئه‌وا هه‌میشه جێناوی لکاو ده‌چێته دوای به‌رکاره‌که ، به‌لام
ئه‌گه‌ر به‌رکار باس نه‌کرابووئه ئه‌وا جێناوه لکاوه‌که ده‌چێته سه‌ر
کاره‌که. نموونه : - دوێنێ ،
گۆڤارێکم کڕی .
- دوێنێ کڕیم .
- دوێنێ کڕیم .
2- ئه گه‌ر کاری ڕسته‌که ڕابردووی تێپه‌ری داڕژاو یان لێکدراو بوو ،
به‌رکار باسکرابوو، ئه‌وا جێناوی لکاو ده‌چێته دوای به‌رکاره‌که، به‌لام
ئه‌گه‌ر به‌رکار باس نه‌کرابوو، ئه‌وا جێناوی لکاو ده‌چێته دوای به‌شی
یه‌که‌می کاره‌که.
نموونه : - قوتابیه که‌م بانگ کرد.
- بانگم کرد.
3- ئه گه‌ر کاری ڕسته‌که ڕابردووی تێنپه‌ربوو، ئه‌وا جێناوه که‌سیه لکاوه کانی(م ، ین ، یت ، ن ، ـــ ، ن ) ده‌بن به بکه‌ر و ده‌چنه کۆتایی کاری ڕسته‌که ، هه‌روه‌ها پێویسته ئاماژه بۆ ئه‌وه بکه‌ین ئه‌گه‌ر کاری ڕسته ڕابردووی تێنه‌په‌ربێت جێناوه که‌سی لکاوبۆکه‌سی سێیه‌می تاك ده‌رناکه‌وێت .
نموونه: - قوتابیه‌کان هاتن .
- به‌یانی ئه‌و هات .
4- ئه گه‌ر کاری ڕسته‌که ڕانه‌بردووی تێه‌په‌ڕو تێنه‌په‌ربێت ئه‌وا جێناوه که‌سیه لکاوه کانی(م ، ین ، یت ، ن ، ات- ێت ، ن ) ، ده‌بن به بکه‌ر و ده‌چنه کۆتایی کاری ڕسته‌که، جا ئه‌گه‌ر کاری ڕسته‌که (ساده، داڕژاو، لێکدراو) بێت ، جێناوی که‌سی لکاوبۆکه‌سی سێیه‌می تاك به‌پێی پیتی کۆ تایی کاره که ده‌گۆڕێت ، ئه‌گه‌ر ڕه‌گی کار به پیتی بزوێنی (ه - ۆ ) کۆتایی هاتبوو. جێناوه که‌سی لکاوی ( ات ) به کار ده‌هێنرێت ، وه‌ك : (ده‌شوات ، دا ده‌خات ، چاپ ده‌کات ، ... هتد ) ، به‌لام ئه‌گه‌ر ڕه‌گی کاره‌که به پیتی بزوێنی ( ه - ۆ ) نه‌هاتبوو جێناوه که‌سی لکاوی(ێت) به‌کار ده‌هێنرێت ، وه‌ك : ( ده نوو سێت ، هه‌لده فڕێت ، ده‌فرۆشێت ... هتد ).
5- ئه گه‌ر کاری ڕسته‌که داخوازی بێت ئه‌وا جێناوی که‌سی لکاوی ( ه - ن ) ده بن به‌بکه‌رو ده‌که‌ونه کۆتایی ڕه‌گی کاره‌که . نموونه: - وانه‌که بنووسه .
- نانه‌که بخۆن
ی.س
نموونه : - قوتابیه که‌م بانگ کرد.
- بانگم کرد.
3- ئه گه‌ر کاری ڕسته‌که ڕابردووی تێنپه‌ربوو، ئه‌وا جێناوه که‌سیه لکاوه کانی(م ، ین ، یت ، ن ، ـــ ، ن ) ده‌بن به بکه‌ر و ده‌چنه کۆتایی کاری ڕسته‌که ، هه‌روه‌ها پێویسته ئاماژه بۆ ئه‌وه بکه‌ین ئه‌گه‌ر کاری ڕسته ڕابردووی تێنه‌په‌ربێت جێناوه که‌سی لکاوبۆکه‌سی سێیه‌می تاك ده‌رناکه‌وێت .
نموونه: - قوتابیه‌کان هاتن .
- به‌یانی ئه‌و هات .
4- ئه گه‌ر کاری ڕسته‌که ڕانه‌بردووی تێه‌په‌ڕو تێنه‌په‌ربێت ئه‌وا جێناوه که‌سیه لکاوه کانی(م ، ین ، یت ، ن ، ات- ێت ، ن ) ، ده‌بن به بکه‌ر و ده‌چنه کۆتایی کاری ڕسته‌که، جا ئه‌گه‌ر کاری ڕسته‌که (ساده، داڕژاو، لێکدراو) بێت ، جێناوی که‌سی لکاوبۆکه‌سی سێیه‌می تاك به‌پێی پیتی کۆ تایی کاره که ده‌گۆڕێت ، ئه‌گه‌ر ڕه‌گی کار به پیتی بزوێنی (ه - ۆ ) کۆتایی هاتبوو. جێناوه که‌سی لکاوی ( ات ) به کار ده‌هێنرێت ، وه‌ك : (ده‌شوات ، دا ده‌خات ، چاپ ده‌کات ، ... هتد ) ، به‌لام ئه‌گه‌ر ڕه‌گی کاره‌که به پیتی بزوێنی ( ه - ۆ ) نه‌هاتبوو جێناوه که‌سی لکاوی(ێت) به‌کار ده‌هێنرێت ، وه‌ك : ( ده نوو سێت ، هه‌لده فڕێت ، ده‌فرۆشێت ... هتد ).
5- ئه گه‌ر کاری ڕسته‌که داخوازی بێت ئه‌وا جێناوی که‌سی لکاوی ( ه - ن ) ده بن به‌بکه‌رو ده‌که‌ونه کۆتایی ڕه‌گی کاره‌که . نموونه: - وانه‌که بنووسه .
- نانه‌که بخۆن
ی.س