وانـــەی سێیەم :کاری رانەبردووی دانـــانــــی و کاری ( کارا نادیار) لەشێوازی ڕێژەی دانانی:

وانـــەی سێیەم :کاری رانەبردووی دانـــانــــی و کاری ( کارا نادیار) لەشێوازی ڕێژەی دانانی:

یاساکەی : (بـ + ڕەگی کار + جێناوی لکاو ( م ..ین ، یت ...ن، ێت ،ات ...ن)

وەکو: کێڵان ..................بکێڵم ...بکێڵین
بکێڵیت ...بکێڵن
بکێڵێت ...بکێڵن

تێبینی/ ئەو چاوگانەی کەپاشگری (ەوە) یان پێوەیە دوای بەکارهێنانی یاسای کاری ڕانەبردووی دانانی (ەوە) لەدوای جێناوەکە دەنوسرێتەوە:

بۆ نموونە: بردنەوە : ببەمەوە ...ببەینەوە 
ببەیتەوە ...ببەنەوە 
بباتەوە ...ببەنەوە
...................................................

تێبینی/ هەموو شێوازی دانانی لەکاری (رابردوو ،ڕانەبردوو ) بەئامرازی (نە) نەرێ دەکرێن لەکاری (سادە، دارژاو ، لێکدراو ) بۆ :نموونە:

١.کاری رابردووی نزیکی دانانی : خوێندبا ...نەخوێندبا 
٢.کاری رابردووی تەواوی دانانی :هەڵکەوتبێت ...هەڵنەکەوتبێت
٣. کاری رابردووی دووری دانانی : بانگ کردبووبا ....بانگ نەکردبووبا

.....................................................
کاری رانە بردووی دانانی : بخۆم ..نەخۆم 
رابسپێرم ...ڕانەسپێرم

................................................................

تێبینی :کاری( کارا نادیار) لەشێوازی ڕێژەی دانانی بەم شێوەیە درووست دەبێت:

یەکەم :بۆ ڕابردوو:

١.کاری رابردووی نزیکی دانانی کارا نادیار : (ڕەگ + را + با)... خوێنرا با 
٢.کاری رابردووی تەواوی دانانی کارا نادیار : (ڕەگ + را +بێت)...نوسرا بێت
٣. کاری رابردووی دووری دانانی کارا نادیار : (ڕەگ + را + بووبا ) ..فرۆشرا بووبا

دووەم : کاری رانەبردوو:

کاری رانەبردووی دانانی کارا نادیار: (ب + هێن + رێ)... بهێنرێ 
.......................................................................
تێبینی : لەکاری ڕانەبردووی دانانی (داڕژاو ، لێکدراو ) دەتوانین نیشانەی (ب) لاببەین ئەویش بۆ ئاسانی زمان :

نموونە: ڕابگرم .....ڕاگڕم / بەشدار ببم.... بەشداربم 
................................................

تێبینی : دەتوانی کاری (ڕانەبردووی ڕاگەیاندن ) بگۆڕین بۆ کاری (رانەبردووی دانانی ) بەپێچەوانەشەوە: بۆ نموونە :

١.بەگۆڕینی نیشانەی (دە) بۆ (ب) کاری رانەبردووی ڕاگەیاندن دەبێتە کاری رانەبردووی دانانی:

دەخۆم : کاری رانەبردووی راگەیاندن ..بخۆم :کاری رانەبردووی دانانی.

٢. بەگۆڕینی نیشانەی (ب) بۆ (دە) کاری رانەبردووی دانانی دەبێتە کاری رانەبردووی ڕاگەیاندن:بۆ نموونە :

بخۆم :کاری رانەبردووی دانانی....دەخۆم : کاری رانەبردووی راگەیاندن ..
.......................................................

تێبینی :لەڕستەی دانانی هەندێک (وشە ، کاری یاریدە دەر ) بەکار دێت ؛وەکو:

١. (خۆزگە ، بریا، کاشکی) وشەن بۆ ئاوات و ئارەزوو بەکار دەهێنرێن :

خۆزگە لەکارەکە سەرکەتبا .
بریا وانەکەم خوێندبا 
کاشکی چوو بووبام بۆ زانکۆ

٢.(ڕەنگە ، لەوانەیە) وشەن بۆ شک و گومان بەکاردێن :

ڕەنگە باران ببارێت 
لەوانەیە خانووەکەیان کردبێت.

٣. (خوایە) ناوێکی تایبەتی یە بۆ دوعاو پاڕانەوە بەکاردێت:

بۆ نموونە: خوایە سەرکەوتوومان بکەیت.
........................................................................
(کارە یاریدەدەرەکان)

یەکەم : ( دەبێت ،دەبوو، دەبوایە ) کاری یاریدەدەرن بۆ پێویستی :

ا. دەبێت بچم بۆ ئاهەنگەکە.
ب.دەبوو کارەکەم کردبا .
ج.دەبوایە لێرە نەڕۆیشتبووبا .

دووەم : (دەمەوێت ) کاری یاریدەدەرە بۆ ویستن بەکاردێت :

نموونە: دەمەوێت لەتاقیکردنەوەکاندا سەربکەویت .

سێیەم : (دێم ) کاری یاریدەدەرە بۆمەبەست بەکاردێت :

نموونە: دێم تا لە ئاهەنگەکە بەشدار بم.

چوارەم : (دەوێرم) کاری یاریدەدەرە بۆوێران و توانین بەکاردێت :

نموونە: دەوێرم ڕووبەڕووی دوژمن بوەستم .
...............................
سەرچاوە: پەیجی ئەدەب و زمانی کوردی 

ل?لاي?ن : ڕێزمانی کوردی

ب?اوکردن?و?